TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU
Dünya Tüberküloz Günü 2015
24 Mart Salı
Tüberküloz dünyada enfeksiyonlardan ölümün HIV/AIDS’den sonra ikinci en sık görülen nedendir.
Dünyada Tüberküloz sıklığı yılda 100 binde 125, Türkiye’de ise 100 binde 25 civarındadır. Hastalık en sık Afrika ülkeleri, Güney Doğu Asya ülkeleri, Eski Sovyetler birliği ülkeleri ve bazı Güney Amerika ülkelerinde görülmektedir.
TÜBERKÜLOZ NEDEN ÖNEMLİ BİR HALK SAĞLIĞI SORUNU’DUR?
• Tüberküloz hava yolu ile bulaşan bir hastalıktır ve enfeksiyonlardan ölümün HIV/AIDS’den sonra ikinci en sık nedenidir.
• Dünya nüfusunun 1/3’ü Tüberküloz mikrobu ile efektedir ve efekte olmuş olan herkesin hastalanma riski vardır.
• 2011 yılında dünyada yaklaşık 8.7 milyon insan hastalığa yakalanmış, 1.4 milyon insan tüberkülozdan ölmüştür.
• Tüberküloz 6-8 ayda iyileşebilen bir hastalıktır ama ilaçlara dirençli tüberkülozun iyileşmesi daha zordur ve zaman alır.
• Tüberkülozun dünyada tam olarak ortadan kaldırılması için gereken yeni teşhis yöntemleri, yeni ilaç ve aşı çalışmaları devam etmektedir.
• Tüberküloz mücadelesinde gerekli olan yeni aşı ve ilaçlar sağlanamaz ise 2050 yılında belirlenen hastalığın elimine edilmesine ulaşılamayacaktır.
• Tüberkülozla mücadelede tüm dünya için her yıl gerekli olan 8 Milyar dolar bile sağlanamamaktadır. Bu insanlık adına kabul edilemez bir durumdur.
DÜNYA’DA TÜBERKÜLOZ MÜCADELESİNDEKİ SORUNLAR
İLAÇLARA DİRENÇLİ TÜBERKÜLOZ
• İlaçlara dirençli tüberküloz yanlı tedavi düzenlenmesi ve esas olarak da ilaçların eksik ve düzensiz kullanılması ile ortaya çıkar.
• 2011 yılında bildirilen tüberküloz hastalarının 330 bini ilaçlara dirençlidir.
• İlaçlara dirençli tüberküloz dünyada birçok ülkede artmaktadır.
• İlaçlara dirençli tüberkülozun tedavisi çok daha pahalı ve uzundur.
• İlaçlara direncin meydana gelmemesi için Tüberküloz tedavisinin ilk günden itibaren tamamlanana kadar gözetim altında uygulanması ve takibinin yapılması zaruridir.
ÇOCUKLARDA TÜBERKÜLOZ
• Dünya Sağlık Örgütü hesaplamalarına göre her yıl dünyada 500 bin çocuk tüberküloza yakalanmakta ve 70 bini ölmektedir. Fakat bu rakamın gerçekte olandan çok daha az olduğu düşünülmektedir.
• Tüm Dünya da çocuk tüberkülozuna gereken önem verilmemektedir.
• Tüm çocuklara doğum sonrası BCG aşısı yapılması gereği sürmektedir.
• Çocuk tüberkülozunun önlenmesinde tüberküloz hastaları ile yakın teması olan tüm çocukların ve diğer temaslıların kontrolleri ve takibe alınması faydalı ve zaruridir.
HIV/AIDS ve TÜBERKÜLOZ
• Hem tüberküloz hem de HIV tedavi edilebilir olmalarına rağmen 2011 yılında bu iki hastalığa birden tutulmuş 430 bin kişi ölmüştür.
• Tüberküloz HIV hastaları içinde en sık görülen fırsatçı hastalıktır. HIV hastalarının ölümlerinden dörtte biri tüberkülozla ilişkilidir.
• 2011 yılında hem tüberküloz hem de HIV tedavine ihtiyacı olan 1.1 milyon hasta ortaya çıkmıştır.
• Dünya da aynı zamanda tüberküloza da yakalanmış HIV hastalarının yarısı bile HIV için gerekli tedaviye ulaşamamaktadır.
• Erken teşhis için tüm tüberküloz hastaları HIV için araştırılmalı, HIV hastalarında da tüberküloz taraması yapılmalıdır.
TÜBERKÜLOZ VE ŞEKER HASTALIĞI
• Dünya’da yaklaşık 371 milyon şeker hastası bulunmaktadır ve hastalık sürekli artmaktadır.
• Şeker hastalarında tüberküloz riski artmıştır ve şeker hastalığı tüberkülozun iyileşmesini zorlaştırmaktadır. Öte yandan Tüberküloz da şeker hastalarında tedaviyi kötü etkilemekte şekerin düzenlenmesini güçleştirmektedir.
• Şeker hastaları tüberküloz açısından taranmalı ve aynı zamanda tüm tüberküloz hastaları da şeker yönünden tetkik edilmelidir. Burada erken teşhis çok önemlidir.
TÜBERKÜLOZ VE SİGARA
• Çalışmalar sigaranın tüberküloza yakalanma riskini 2-3 kat artırdığını ortaya koymuştur.
• Sigara tüberküloz hastalığının tedavisinde zorluk yaratmakta, hastalığın nüks etmesine yol açmaktadır.
• Sigara içen tüberkülozlu hastalar hem ailelerini sigara dumanına maruz bırakmakta hem de daha fazla öksürerek tüberkülozun yayılmasına yol açmaktadırlar.
TÜRKİYE’DE TÜBERKÜLOZ MÜCADELESİ
• Türkiye'de hastalığın sıklığı orta Avrupa ülkeleri seviyesindedir ve hastalık sıklığında azalma sürmektedir.
• Hastalık en sık İstanbul’ da olmak üzere büyük kentlerdeki yoksul halk kesimlerini etkilemektedir.
• Dünya Sağlık Örgütü ölçütlerine göre programımız başarılıdır fakat sağlıktaki dönüşüm süreci program için yeni riskler taşımaktadır.
• Sağlıktaki dönüşüm sürecinde veremle uğraşan merkezi yönetim yapılarının ve verem savaşı dispanserlerinin zaafa uğramasına izin verilmemelidir.
• Gereken verem hastalarını yatıran kamu hastaneleri ve veremle uğraşan sağlık çalışanları hastanelerdeki yeni işletme kuralları gereği zarar görebilmektedirler. Veremle uğraşan kamu hastaneleri ve sağlık çalışanları engel değil teşvik görmelidir.
• Dirençli tüberküloz, uluslararası göçmenler ve cezaevlerindeki verem mücadelesi özel programlar çerçevesinde değerlendirilmeli ve yeniden ele alınmalıdır.
• İstanbul’da veremle mücadele ayrı bir başlık olarak ele alınmalı, hastalığın kontrolünde sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapılmalıdır.
http://www.verem.org.tr/
http://www.who.int/tb/publications/global_report/en/
http://www.who.int/features/factfiles/tuberculosis/en/index.html
http://www.who.int/tb/publications/2012/tb_hiv_policy_9789241503006/en/index.html
http://www.who.int/tb/publications/diabetes_tb.pdf
http://www.theunion.org/index.php/en/resources/technical-publications/tobacco-control/item/190-a-whothe-union-monograph-on-tb-and-tobacco-control
Türkiye Ulusal Verem Savaş Dernekleri Federasyonu.
Sağlık 2. Sokak 63/10 Kolej/Ankara.
http://www.verem.org.tr/
Tel: 0 312 432 93 35
Faks: 0 312 433 32 14.
İstanbul Verem Savaşı Derneği.
Selime Hatun Mah. Sağlık Sokak. No:23 Taksim.
Tel: 0 212 249 29 73-74.
Faks: 0 212 245 09 11.